NAP Contactbijeenkomst 23 mei 2019
World Café Industrie & Energietransitie 2050
Op de tweede contactbijeenkomst van 2019 werden de aanwezigen door de millennials van NAP Young Professionals uitgenodigd voor een stevige discussie in het café. Niet zomaar een discussie in zomaar een café. De dialoog in World Café setting moest leiden tot een pact dat door eenieder werd ondertekend. Een pact waarin concreet werd beloofd het komende jaar persoonlijk onderscheidend te zijn op de vier P’s: people, planet, profit en process. In de café setting werd natuurlijk wel voorzien in de nodige drankjes en hapjes.
NAP-voorzitter Frank van Ewijk opende de avond en memoreerde dat de tweede bijeenkomst doorgaans wat minder goed bezet is maar dat dit jaar wel een goede opkomst was te zien. Vraag was of dat aan de Europese verkiezingen van die dag heeft gelegen. Hij heeft waargenomen dat de jonge garde met nog meer passie deze avond heeft georganiseerd. Logisch bedacht hij, want zij moeten ook nog langer mee op deze aarde dan de senioren met stropdassen. In de voorbereiding leidde dat zelfs tot de vraag of deze bijeenkomst afgezien kon worden van vleesgerechten; daar is uiteindelijk een goed compromis uit de bus gekomen.
YP-voorzitter Maarten Buscher leidde de aanwezigen het World Café in. Hij begon met aan te geven dat NAP YP inmiddels al 23 actieve leden heeft en dat er meer bij mogen. De vraag is vaak of de leeftijdgrens van 35 jaar limiterend is. Ter geruststelling gaf Maarten aan dat je zo oud bent als je je voelt en dat hij zelf de 35 ook al is gepasseerd. Maar begrijp goed, zo sloot hij dit onderdeel af, in het geval je 40-45 jaar bent, is er echt wel een stap gemaakt…
4P’s
Bij het opzetten van het World Café is Maarten met zijn collega’s teruggegaan naar de vraag naar wat ons drijft en wat ons bezighoudt. Die vraag afpellend kwamen zij terecht bij de 4 P’s: people, planet, profit en process.
In het café waren daartoe vier hoeken ingericht waar die thema’s via discussie en spel verder werden uitgediept. De doelstelling was dat uiteindelijk werd ingezien dat beginnen bij jezelf om verbeteringen aan te brengen de sleutel tot echte verandering is. Vrijblijvend deelnemen en aan de zijlijn blijven staan is er niet bij wat betreft Maarten. Uiteindelijk moet deze avond leiden tot persoonlijk commitment en het sluiten van een pact met concrete doelstellingen.
Alvorens het café in te gaan werden de aanwezigen eerst ondervraagd om te bepalen welke CO2-uitstoot deze NAP-bijeenkomst heeft. De persoonlijke keuze op het gebied van elektrische of gewone auto, carpool of OV, vlees, vis of vegetarische maaltijd, water, fris of wijn werden ingevoerd in het rekenmodel van ECN. Een en ander leidde tot een totale uitstoot die te vergelijken is met 3 vaten olie. Het bleek daarbij dat een kleine meerderheid toch alleen in de auto is gekomen ondanks de oproep tot OV en carpoolen en dat de keuze voor vlees en vis verre uitstegen boven een vegetarische maaltijd. Geconfronteerd hiermee bleek bij verdere ondervraging circa 70% geen enkel bezwaar te hebben als een volgende keer alleen vegetarisch voedsel zou worden uitgeserveerd; voor rond 5% zou dit overigens reden zijn om niet te komen. Frank beloofde dit in het bestuur te gaan bespreken.
P van Process
Uw verslaggever begaf zich als eerste naar de hoek in het café waar de P van Process onderhanden werd genomen. Doel was hier de zogenoemde industriële symbiose tot leven te brengen bij eenieder. Eenvoudig samengevat betekent dit dat het afval van het ene bedrijf de grondstof voor een ander bedrijf kan zijn. Industriële symbiose is een innovatieve manier om deze relaties te vinden en te ontwikkelen. Inspiratie hiervoor is een film van een praktijkvoorbeeld uit het Deense Kalandborg, waar een aantal industrieën en een aantal bedrijven in de publieke sector op hetzelfde bedrijfsterrein elkaar gevonden hebben en langzaam, stap-voor-stap voor miljoenen aan besparingen hebben gerealiseerd en een grote reductie in de CO2-voetprint.
Het spel was min of meer gebaseerd op het bekende dominospel, waarbij een dominosteen twee kanten heeft waarop een volgende dominosteen kan worden aangesloten. In dit spel representeerde iedere dominosteen een bepaalde industrie of proces. Voorbeelden van processen op de dominostenen waren windpark, bioraffinaderij, stad, waterzuivering, afvalverwerking, papierindustrie, verffabriek, transport en agricultuur. De dominosteen had in dit geval zes kanten, waarbij iedere kant stond voor een inputstroom zoals energie en grondstoffen, of een outputstroom zoals producten en afval voor het betreffende proces. Deels waren die in- en outputstromen al beschreven door de spelleiding maar de deelnemers werden aangemoedigd meerdere input- en outputstromen te bedenken.
Er werden drie groepen gevormd en die werden in verschillende rondes op steeds weer andere wijze uitgedaagd om zoveel mogelijk verbindingen tussen de verschillende industrieën en processen te vormen en zo de symbiose op gang te brengen. Het moet gezegd dat het competitie-element de deelnemers tot grote creativiteit aanzette en uiteindelijk ontstonden zo de meest wonderlijke vormen. Er kon waarlijk out-of-the-box denken worden waargenomen, waarbij de deelnemers zich niet lieten beperken door de zeskantige vorm van de dominosteen maar verbindingen trokken dwars door de stenen heen. De boodschap die eenieder meekreeg was om voor het eigen bedrijf een nieuwe symbiotische relatie te bedenken.
P van Planet
Als tweede begaf uw verslaggever zich naar de hoek waar over de P van Planet werd gediscussieerd. Hier stonden de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen voor 2030 van de Verenigde Naties centraal, ofwel de SDG’s de sustainable development goals. Deze SDG’s zijn opgesteld vanuit het besef dat allerlei ontwikkelingen op de aarde tot een catastrofe kunnen leiden als niet drastische veranderingen plaatsvinden. De SDG’s betreffen dan zulke diverse zaken als geen honger, geen armoede, schoon water, kwaliteitsonderwijs, gendergelijkheid en betaalbare en duurzame energie. Ieder land zal deze SDG’s vertalen naar een nationaal programma. Deze SDG’s klinken allemaal abstract en kunnen daarom de indruk wekken dat de eigen invloed daarop niet van belang is. Een aantal bedrijven en organisaties hebben deze handschoen opgepakt en hebben de SDG’s concreet vertaald naar eigen bijdragen. DSM werd genoemd en Mathilde Miedema van TNO was ter inspiratie aanwezig om te vertellen hoe een en ander concreet bij TNO is ingevuld. Daartoe is een SDG-tool ontwikkeld die al min of meer heeft gefilterd wat voor TNO van toepassing is. Met dit tool kan ieder project heel eenvoudig binnen 10 minuten vaststellen wat de bijdrage tot de SDG’s is. Opgeteld levert dit transparantie en inzicht dat bindt en inspireert en ook bewustwording genereert. Mathilde was graag bereid om dit tool te delen met het NAP.
De discussie werd begonnen met de vraag hoe de NAP concrete invulling kan geven aan deze SDG’s. Een enkel NAP lid zoals bijvoorbeeld een steigerbouwer zou kunnen beginnen, maar is misschien een roepende in de woestijn als waarschijnlijk lager geprijsde steigerbouwers het werk inpikken. Anderzijds lukt het een bank als Triodos om overeind te blijven, dus bewustwording bij klanten bestaat wel degelijk. Het is juist de keten die de NAP representeert die dit ook mogelijk zou moeten maken. Het idee dat opkomt is om dit in de SIG Sustainability voor een enkel proces of sector uit te werken en die exercitie over twee jaar nog eens uit te voeren.
De andere 2 P’s
Uit waarnemingen van anderen begreep uw verslaggever dat ik ook in de andere twee hoeken van het café geanimeerd werd gediscussieerd en gespeeld. Bij de Profit activiteit werd een competitief spel van het ISPT over waterstof gespeeld. Bij dit spel werden de verschillende partijen binnen de waterstofketen uitgedaagd om gezamenlijk een duurzame keten op te zetten. Hierbij waren ook andere belangrijke elementen zoals concurrentie, winstgevendheid en de overheid inclusief belastingen en subsidies aanwezig voor de nodige verstoringen binnen de keten. Het spel zorgde voor flinke competitie tussen de deelnemers en werd zeer actief door iedereen gespeeld.
In de hoek van People werden de deelnemers uitgedaagd om met elkaar in discussie te gaan over een aantal stellingen waarbij de maatschappelijke en menselijke kanten van de energietransitie centraal stonden. Na een introductiefilm, waarin een aantal verstorende maatschappelijke acties te zien waren, werden de deelnemers in kleinere tafels met elkaar in gesprek gebracht onder leiding van een young professional discussieleider. Aan deze tafels werd gesproken over groene activistische aandeelhouders, heffing op CO2-uitstoot, het voortouw dat de “grijze” industrie moet nemen en de morele plicht die industrie heeft ten opzichte van de maatschappij.
Pact
In de afronding kwam Maarten Buscher tot een doelstelling voor ieder van de 4 P’s die uitgaat van persoonlijke inzet. Dus geen wegduiken en het aan de organisatie overlaten; jij als persoon moet je hiervoor het komende jaar inzetten. Wat betreft People gaat het dan om het koppelen van de persoonlijke doelen aan energiebesparende maatregelen voor de eigen organisatie. Om de drempel te verlagen en ter inspiratie noemde hij een voorbeeld uit de thuissituatie. Als alleen het energiegebruik thuis gemonitord wordt, levert dat gemiddeld al een besparing van 5% op. Als ook nog eens bewuste aanpassingen worden gedaan levert dat 13% besparing op. Wat betreft Planet is het persoonlijke doel om tenminste één VN Sustainable Development Goal te bereiken binnen de eigen organisatie. Ter inspiratie hier, koop voedsel dat lokaal is geproduceerd. Wat betreft Process wordt dit jaar tenminste één externe samenwerking gestart om symbiose te bereiken in de keten. Denk voor de thuissituatie hier bijvoorbeeld aan initiatieven om voedsel dat bijna over de datum is voor een lage prijs van supermarkten te kopen. Wat betreft Profit wordt afgesproken dat 2% van het budget van de afdeling gaat naar energiebesparende maatregelen. In de thuissituatie zouden bijvoorbeeld zonnepanelen worden aangeschaft.
De Young Professionals konden terugkijken op een geslaagde avond. Niet alleen was ieder van jong tot oud geïnspireerd om actie te ondernemen, het pact is ook massaal ondertekend.
De presentatie van Maarten Buscher is te bekijken via deze link.
